Russia Ukraine War रुसी यूक्रेन युद्धको कथा अहिलेसम्म हेर्दा
अमेरिकी डेस्क, सानफ्रान्सिस्को
Russia Ukraine War रुसी यूक्रेन युद्धको कथा अहिलेसम्म हेर्दा
द्रुत गतिको शुरुआत र एकीकरणको अवधिपछि, रूस प्रमुख शहरहरूका नागरिक क्षेत्रहरूमा आक्रमण गरेर “राज्यद्वारा प्रायोजित आतंकवाद”को चरणमा अघि बढिरहेको देखिन्छ।
यो प्रगति आक्रामक ढंगमा सुरु भयो। रूसले खासै विरोध नगरेर प्रमुख निशानाहरूलाई ओझेलमा पार्ने उद्देश्यले छिटो-छिटो तर हल्का हातहतियार भएका एकाइहरू लिएर प्रवेश गऱ्यो।
तलको एनिमेटेड नक्साले देखाएझैं, रूसी सेनाले दक्षिण, क्राइमिया र राजधानी किभ वरिपरि उत्तर दुबैमा उल्लेखनीय प्रगति गरे तर पछि प्रगति सुस्त भएको छ।
त्यसपछि, रूसले उत्तर र पूर्वमा खारकिभ, किभ र सुमी जस्ता मुख्य शहरहरूलाई घेर्ने र अलग्गै बस्ने प्रयास गऱ्यो।
अनि यसले रूसी सिमाना नजिकैको पृथकवादी डोनबास क्षेत्रहरूबाट दक्षिणतिर “भूमि-पुल” बनाउने प्रयास पनि गऱ्यो, जुन ब्ल्याक सी तट हुँदै ओडेसासम्म, मारियुपोल, मेलिटोपोल, खरसन र माइकोलेभ हुँदै थियो।
अहिलेसम्म, रूसी सेनाहरूले किभलाई घेरेर वा मारियुपोल लाई कब्जा गर्न सकेका छैनन् र ओडेसाबाट अझै १२० किलोमिटर टाढा छन्।https://flo.uri.sh/visualisation/8910718/embed?auto=1
स्काई न्युज रक्षा विशेषज्ञ एयर मार्शल एडवर्ड स्ट्रिङ्गरका अनुसार अर्को चरण युक्रेन र राष्ट्रपति जेलेन्स्कीलाई आफ्नो राजनीतिक माग पूरा गर्न बाध्य पार्ने आशामा रुसले नागरिक क्षेत्रमा आक्रमण गरेर प्रभावकारी ढंगले “राज्यप्रायोजित आतंकवाद” भएको देखिन्छ।
किभको लागि युद्ध
यस द्वन्द्वको पहिलो दुई हप्ताको अधिकांश समय राजधानी शहर किभभित्रै खासै कदम चालिएको छैन।
टिभी टावर जस्ता ठाउँहरूमा आक्रमण भएको थियो तर हालैका दिनहरूमा शहरलाई घेर्ने रणनीतिक कदमको सुरुवातमा उपनगरीय क्षेत्रहरूमा गोली हानाहान भएको छ।https://flo.uri.sh/visualisation/8959143/embed?auto=1
यो भूउपग्रह चित्रले शुक्रबारको दिन लिएको उपनगरीय आवासीय क्षेत्र मोस्चुनको यी गोलाबारीहरूमध्ये एउटाको परिणाम देखाउँछ।
आक्रमणको सुरुदेखि नै नजिकैको होसोमेल विमानस्थल एउटा महत्त्वपूर्ण युद्धभूमि भएको छ। शुक्रबारको दिन म्याक्सारका भूउपग्रह चित्रहरूमा जलिरहेको पनि चित्रण गरिएको थियो।
किभको लागि युद्धको एउटा मुख्य कथा रूसी सैनिक गाडीहरूको हातहतियार लेपिएको गाडी थियो। केही दिनको दौडान भूउपग्रहका चित्रहरूले पहिला तीन किलोमिटर लामो अनि त्यसपछि १७ वटा यो वृद्धि भएको देखे। यो ४० किलोमिटर लामो सडक कब्जा गरेको केही समय नबित्दै।
यो ठप्प भएजस्तो देखिन्थ्यो – यो हिजोसम्म झन्डै एक हप्तासम्म चल्दैनथ्यो। भूउपग्रहका नयाँ चित्रहरूले अन्ततः यो गाडी बाहिर निस्कन थालेको र शहरको वरिपरि घेरिएको देखायो।
एयर मार्शल स्ट्रिङ्गरले बताएअनुसार गाडीको यो सुस्त प्रगति र तीन सेनापतिहरूको मृत्यु रूसको लागि खराब संकेत हो।
“सेनापतिहरू अग्रपंक्तिमा हुनु हुँदैन। परिस्थिति राम्रो भइरहेको छ भने तिनीहरू पछाडि नै बस्नेछन्। परिस्थिति राम्रो नहुँदा, कामकुरा ठप्प भएपछि तिनीहरू लेखिहाल्छन् र असुरक्षित महसुस गर्छन्।”
“यी थुप्रै वरिष्ठ सेनापतिहरू मर्नु आधुनिक वा ऐतिहासिक युद्धहरूमा पनि असामान्य कुरा हो।”
परिस्थिति त्यति राम्रो हुन नसक्नुको कारण सम्भवतः खराब प्रशिक्षित तथा सुसज्जित रूसी सेनाहरूको संयोजन र मनोबलको कमी हो भनी उनी थप्छन्।
“रुसले गत १५ वर्षमा आफ्नो सेनामा धेरै पैसा खर्च गरेको छ तर मुख्यतया पनडुब्बीजस्ता शान्तिकालीन उत्पादनहरूमा खर्च गरेको छ।
“तिनीहरूका सैन्य दलहरू छन्, जो जमिनको लडाइँको लागि राम्ररी तालिम पाएका छैनन् र राम्ररी सुसज्जित छैनन्। तिनीहरू ‘हामीलाई यहाँ राखिएको छ’ भन्ने बहाना खोजिरहेका छन् जसले गर्दा सेनापतिहरू आएर आफ्ना उद्देश्यहरू पूरा नगर्नुको कारण पत्ता लगाउन बाध्य भएका छन्।”
नागरिक क्षेत्रमा बम विस्फोट
रुसले देशका विभिन्न ठाउँ आसपासका विभिन्न सहरमा नागरिक क्षेत्रमा बम विस्फोट गराएको छ । जसका कारण युद्ध अपराधको आरोप लागेको छ ।
रुससँगको सीमा नजिक युक्रेनको दोस्रो शहर खार्किभ पनि नजिकैको सुमि जस्तै पहिलो हप्ताको समयमा लगातार गोली प्रहार भएको थियो।
रुसले गत दुई साताको अधिकांश समयदेखि दक्षिणमा रहेको मारियुपोलमा रोक लगाएर बम विस्फोट गराएको छ । तर अझै नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन ।
त्यस अवधिमा उनीहरूले सपिङ सेन्टर, अपार्टमेन्ट भवन र शनिबार मस्जिदजस्ता थुप्रै निजामती भवनहरूमा प्रहार गरेका छन्।
रुसले नागरिक को निशानामा हिर्काउन अस्वीकार गरेको छ। तर सबैभन्दा स्तब्ध पार्ने बम विस्फोट बिहीबारको प्रसूति र बाल अस्पतालको बम विस्फोट थियो।
यस शहरका बालबालिकाहरू जलवियोजनको कारण मरेका छन् र रूसले नियन्त्रण स्थापित गर्न स्रोतसाधनका बासिन्दाहरूलाई भोकभोकै राखेको कारण मानिसहरूले हिउँ पिउन प्रयास गरिरहेका रिपोर्टहरू प्राप्त भएका छन्।
कहिलेकाँहि विद्युत् र ग्यास बन्द हुने गरेको छ । इन्टरनेटको पहुँच सीमित गर्ने प्रयास पनि भएको छ ।
मारियुपोल र क्रिमीयाको बीचमा रहेको सहर मेलीटोपोलका मेयरलाई शनिबार बिहान अपहरण गरिएको हो ।
मेलीटोपोलका मोमेन्ट मेयर ‘अपहरणमा’
त्यस विषयमा विरोध प्रदर्शन भएको छ र दक्षिणी सहरहरुमा अन्य प्रदर्शनहरु पनि भएका छन् जुन रसियाली नियन्त्रणमा खसेका छन्, जस्तै क्राइमयाको पूर्वमा खरसन ।
मानवीय कोरिडोरहरू
मारियुपल छ स्थानमध्ये एक थियो जसमा रूस ‘मानवीय गल्छी’ बनाउन र नागरिकहरूलाई लडाइँका क्षेत्रहरूबाट उद्धार गर्न युद्धविराम गर्न सहमत भयो।
तर यी मध्ये कुनै पनि मार्गले युक्रेनको समर्थनमा रहेका छिमेकी देशहरूतर्फ डोऱ्याएन। तिनीहरूले बेलारूस वा रूसका शहरहरू वा युक्रेनका अन्य शहरहरूमा पनि नेतृत्व लिन लगे।
युक्रेनी आन्तरिक मंत्रालयका सल्लाहकार भाडिम डेनेसेन्कोले मस्कोले युद्धविराम सम्झौताहरू पालन गर्न “धेरै हदसम्म असफल” भएको बताए। रूसी गोलाबारीले गर्दा तिनीहरू असुरक्षित भएपछि मार्गहरू रोक्नुपर्ने थियो।
मंगलबार ७ हजार जनाले सुमितलाई छाड्न सफल भएकाले केही सफलता पाए । रूसद्वारा स्थापित देशबाहिर जाने बाटोहरू यी नै थिए, जुन त्यतिबेलाको जस्तै नियन्त्रण क्षेत्रहरू थिए।
संयुक्त राष्ट्रसंघका अनुसार पोल्याण्डले अहिलेसम्म युक्रेनबाट डेढ लाखभन्दा बढी शरणार्थीलिएको छ। युक्रेनबाट जम्मा साढे दुई लाखभन्दा बढी मानिसहरू अन्य देशहरूमा भागेका छन्।
गृह कार्यालयका अनुसार शुक्रबार साँझसम्म ब्रिटेनले युक्रेनी शरणार्थीहरूलाई १,३०० भन्दा बढी भिसा दिएको थियो।
अब के हुँदैछ?
सत्र दिनमा, यो खेलको अवस्था हो। यो नक्साले रूसी नियन्त्रण र अग्रिमका नवीनतम क्षेत्रहरू देखाउँछ।
पछिल्ला केही दिनमा नागरिक क्षेत्रमा बम विस्फोटगर्नेतर्फ गतिविधि परिवर्तन भएको छ। शुक्रबारको दिन पश्चिममा इभानो-फ्रान्स्किभस्क र लुत्स्कलाई प्रहार गरियो।
तीन मुख्य रणनीतिक लक्ष्यहरू छन् – किभ, राजनैतिक केन्द्र; ओडेसा, एक महत्वपूर्ण बन्दरगाह र आर्थिक केन्द्र; अनि देशको मध्य भागको डिनिप्रो जहाँ दक्षिण र उत्तरबाट आएका रूसी सेनाहरू एकसाथ भेला हुन सक्नेछन्।
तर एयर मार्शल स्ट्रिङ्गरका अनुसार यी रुसको क्षमताभन्दा बाहिरको हुन सक्छन्।
“एउटा शहर लिन निकै गाह्रो छ र रूस पहिले नै यसको लचकदार सीमामा छ। तिनीहरूको २,००,००० फौज छ र तिनीहरूले १०,००० र तीन सेनापतिहरू गुमाइसकेका छन्।
“ओडिसा एक लाख भन्दा बढी मानिसहरू बसोबास गर्ने शहर हो र यो अहिले तिनीहरू भएको ठाउँबाट १२० किलोमिटर टाढा छ।
“किभ लाई रूसी सेनाहरूको ५६ माइल रिङ चाहिन्छ जसलाई आपूर्ति गर्नुपर्ने थियो। रसियाले मारियुबोल वा खार्किभ समेत लिन सकेको छैन।”
“बाँकी रहेको सबै कुरा भनेको रूसले अझ बढी अग्निशक्ति प्रहार गर्नु र चेचन्यामा गरे जस्तै महत्वपूर्ण राष्ट्रिय तथा सांस्कृतिक आधारभूत संरचनालाई नष्ट गर्नु र बृहत् शरणार्थी संकट ल्याउनु हो।
“तिनीहरूले के पाउन सक्छन् भनी हेर्न अनौठो हातहतियार कोरिनेछ तर युक्रेनीहरू ती प्राप्त गर्न निकै सिपालु हुँदैछन्।
“तिनीहरूले कुनै पनि बहुमूल्य कुरालाई खोली दिनेछन् र युक्रेनले आफ्ना जनहरूलाई बचाउन शान्ति सम्झौता गर्नेछ भन्ने आशा राख्नेछन्।”
स्काई न्यूज र अन्य न्यूज बाट साभार
