बर्तमान राजनीति समस्याको समाधान संवाद र सहमती

भक्त केसी,
१९ चैत, काठमाडौं । नागरिकले चाहेको परिवर्तन रोकेर रोकिदैन, नागरिकहरूको चाहना र आवाजलाई दबाएर राख्नु उचित हुदैन । अहिलेको माग र परिवर्तनहरू नागरिकहरूको सक्रियता र संघर्षका परिणामस्वरूपै सम्भव हुन्छन्। समाज र राष्ट्रको उन्नति र विकासमा नागरिकहरूको भूमिका अत्यन्त महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
लोकतान्त्रिक अधिकार र स्वतन्त्रता अन्तर्गत पनि सरकार सँगसँगै चल्न सक्दैन। बहुदलीय राजनीति भन्नाले त्यो राजनीतिक प्रणालीलाई जनाउँछ जहाँ एक राष्ट्रमा धेरै राजनीतिक दलहरू प्रतिस्पर्धा गर्न र सरकार बनाउने अधिकार प्राप्त गर्छन्। यसमा नागरिकहरूले विभिन्न दलहरूको बीचबाट चयन गर्न सक्छन्, र प्रत्येक दलले आफ्नो नीति र विचारधारामा आधारित चुनाव लड्न सक्छ। जनताको सहभागिता नागरिकहरूले विभिन्न दलहरूबाट आफूलाई उपयुक्त लागेको दललाई समर्थन गर्न सक्छन् र उनीहरूको विचारधारामा आधारित सरकार निर्माण गर्न सक्छन्।

अहिलेको अवस्थामा आन्दोलन गहिरो सत्य छ। जब कुनै दल रोजिन्छ भने त्यसको नीति र विचारको आधारमा समाजमा सकारात्मक परिवर्तनको अपेक्षा गरिन्छ। तर, अहिलेको आन्दोलन र परिस्थिति बीचको द्वन्द्वले देशको भविष्यलाई जटिल बनाइरहेको छ। यदि जनताको वास्तविक अपेक्षाहरू पूरा गर्न सकिँदैन भने निराशा र असन्तोषको माहौल बन्न सक्छ । अवस्था यस्तो छ कि देशको वर्तमान व्यवस्था प्रति नागरिकमा असन्तुष्टि र असमर्थताको भावना छ। यस्ता आन्दोलन र विरोधले केवल देशलाई विभाजित बनाउँछ । वास्तविक सुधारका लागि आवश्यक सहमति र कदमहरूलाई सरकार पक्षले अवरुद्ध गर्दैछन्। यस अवस्थामा, समाधान केवल शक्तिशाली र सकारात्मक संवादमा आधारित हुन सक्छ, जहाँ सबै पक्षलाई सुनिन्छ र सबैको विचारको सम्मान गरिन्छ।समाजमा सुधार ल्याउनको लागि दीर्घकालीन र समग्र दृष्टिकोण चाहिन्छ। यसको लागि, जनतालाई मात्र दोषी ठहराएर समाधान खोज्नुको सट्टा, साझा समझदारी र सकारात्मक दृष्टिकोणको आवश्यकता छ।

सरकार र शासकहरू जनताको सेवामा रहने र तिनीहरूको भलाईका लागि निर्णय लिने जिम्मेवारीमा हुन्छन्। सरकार (शासक ) भनेको जनताको लागि, जनता, जनताले बनाएको हो लोकतान्त्रिक विधि र प्रक्रियाबाट स्थापित सरकारले जनताको हित प्रवर्द्धन गर्न राजनीतिक र कानुनी प्रक्रियाबाट आफुलाई प्राप्त अधिकार र स्रोतको प्रयोग गरेर नीति बनाउने र कार्यान्वयन गर्ने प्रक्रियालाई शासन भनिन्छ।ूशासनले समाजमा समृद्धि, न्याय, र समानता ल्याउने उद्देश्य राख्छ, जहाँ प्रत्येक नागरिकलाई आफ्नो अधिकार प्राप्त हुन्छ र उनीहरूको हित सुनिश्चित गरिन्छ। नेपालका शासकहरूले आफ्नो कर्तव्य र उत्तरदायित्वबाट विचलित हुँदै जनताको हित र समाजको समृद्धिको सट्टा आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थ वा असल मार्गबाट हटेर काम गर्दैछन् भन्ने जन गुनासा छन्। भ्रष्टाचार, असमानता, अपारदर्शिता, वा अन्य गलत कार्यहरूको समर्थन गर्न थाल्छन् भने, यसले राष्ट्रको दीर्घकालीन प्रगति र जनताको विश्वासमा ठूलो धक्का पुर्याउँछ।यस परिस्थितिमा, शासक वर्गको जिम्मेवारी मात्र शासन चलाउनु होइन, बरु जनताको भलाई र देशको समृद्धिका लागि सही नीति र कदमहरू चाल्नु हो। शासकहरूले सबै नागरिकहरूको आवश्यकता र अधिकारलाई सम्मान गर्दै, पारदर्शिता र जवाफदेहिता सुनिश्चित गर्नुपर्छ।

नेपालको वर्तमान अवस्थामा, शासक वर्गबाट आउने निर्णय र कार्यहरूको प्रभाव जनताको जीवनस्तरमा स्पष्ट नकारात्मक असर रूपमा देखिन्छ। यदि शासकहरूले आफ्नो मार्गदर्शनबाट विचलित हुने हो भने, त्यसले समाजमा व्यापक असन्तोष र अस्थिरता निम्त्याउन सक्छ।नागरिकहरूको आवाज र आकांक्षालाई दबाउने प्रयासहरूले अस्थिरता र असन्तोषलाई जन्म दिन्छ, र आखिरमा त्यस्ता परिवर्तनहरू अनिवार्य रूपमा आउँछन्। पारदर्शी निर्णयहरू भनेको स्पष्ट, इमानदार र जवाफदेह निर्णयहरू हो जसमा सरकार आफ्नो कदमहरूको कारण र प्रभाव स्पष्ट रूपमा जनतासम्म पुर्याउँछ। जब सरकार पारदर्शी ढंगले काम गर्छ र नागरिकहरूको आवश्यकतासँग मेल खाने निर्णयहरू लिन्छ, तब मात्र जनताले सरकारमा विश्वास राख्छन् र परिवर्तनका लागि सहमति जनाउँछन्। शासक वर्गले जनताको चाहनालाई नजरअन्दाज गर्दै आफ्ना स्वार्थमा आधारित निर्णयहरू गर्छ भने, त्यसले जनताको असन्तोष र विरोधलाई निम्त्याउँछ। नागरिकहरूले भनेका परिवर्तनहरू रोकिने होइन, बरु तिनीहरूले समयसँगै उत्पन्न हुने अनिवार्य आवश्यकता र चाहनाहरूको प्रतिबिम्ब हुन सक्छ। नागरिकहरूको संघर्ष र आवाजलाई दबाएर, कुनै पनि परिवर्तनलाई रोक्न असम्भव हुन्छ। यी लेखकका नीजि बिचार हुन ।