२ भदौ, काठमाडौं । सातौँ विश्व संस्कृत दिवस यही २०८१ भदौ ३ गते, सोमबार मनाइँदैछ । जरो किलो प्रतिष्ठान नेपालको आह्वानमा वि.सं. २०७५ सालदेखि विश्व संस्कृत दिवस मनाउन प्रारम्भ गरिएको हो । प्रत्येक वर्ष तिथिअनुसार श्रावणी पूर्णिमा (ऋषितर्पणी) को दिनमा मनाइने विश्व संस्कृत दिवसको सातौँ संस्करण नेपाल सहित विश्वका विभिन्न देशहरूमा विविध कार्यक्रमको आयोजना गरी मनाइँदैछ । सातौँ विश्व संस्कृत दिवसको मूल समारोह समुद्र मन विद्या प्रतिष्ठानको सभाकक्ष, गहनापोखरी, टङ्गाल, काठमाडौंमा सोमबार दिउँसो २ बजेदेखि आयोजना गरिएको छ । संस्कृत भाषामा निहित ज्ञानसम्पदा बारे विश्व समुदायको ध्यानाकर्षण गरी यसको विकासका लागि वैश्विक सहकार्य अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले विश्व संस्कृत दिवस मनाइँदै आएको संकल्पकर्ता डा. निर्मलमणि अधिकारीले बताउनुभयो । प्राचीनकालमा शैक्षिक सत्रको प्रारम्भ श्रावण शुक्ल पूर्णिमाकै दिनदेखि सुरु गरिने हुनाले पनि यसै दिनलाई विश्व संस्कृत दिवसका रुपमा मनाउन थालिएको र विश्व संस्कृत दिवसलाई आधिकारिकता प्रदान गर्नका लागि संयुक्त राष्ट्रसङ्घ समक्ष समेत प्रस्ताव लगिने पनि डा. अधिकारीले जानकारी दिनुभयो ।
नेपालमा आयोजित विश्व संस्कृत दिवसमा जरो किलो प्रतिष्ठान नेपाल, नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, वाल्मीकि विद्यापीठ, काठमाडौं विश्वविद्यालयको भाषा तथा आमसञ्चार विभाग, त्रिभुवन विश्वविद्यालयको संस्कृत केन्द्रीय विभाग, जयतु संस्कृतम्, हिमवत् आर्ष प्रज्ञा, सनातन धर्म महासङ्घ नेपाल, सहृदयता समाज नेपाल लगायतका संस्थाहरूले सहकार्य गरेका छन् । यसैगरी, विश्व संस्कृत दिवसका लागि अन्तरराष्ट्रिय तहमा सहृदयता इन्टरनेशनल, इन्टरनेशनल फेडेरेशन अफ् सनातन धर्म, नेपाली हिन्दू फोरम युके, सनातन धर्म अष्ट्रेलिया, विश्व भूटानी हिन्दू सङ्गठन, ग्लोबल सोसाइटी फर् पीस एण्ड स्पिरिचुअल साइन्स लगायतका संस्थाहरूले सहकार्य गरेका छन् ।
विश्व संस्कृत दिवसका अवसरमा प्रत्येक वर्ष प्रदान गरिने विशेष संस्कृत सम्मानबाट यस वर्ष भाषाविद् प्रा. मुकुन्दशरण उपाध्यायलाई सम्मान गरिँदैछ । प्रा. उपाध्यायले संस्कृत एवं नेपाली भाषाको श्रीवृद्धि साथै सनातन धर्म संस्कृतिको प्रवर्धनका लागि दशकौँदेखि गर्नुभएको विशिष्ट योगदानका लागि उहाँलाई विशेष सम्मान गर्न लागिएको विश्व संस्कृत दिवसका संकल्पकर्ता डा. निर्मलमणि अधिकारीले जानकारी दिनुभयो । विशेष संस्कृत सम्मानबाट यसअघिका वर्षहरूमा आचार्य पूर्णचन्द्र उपाध्याय ढुङ्गेल र प्रा.डा. दीर्घराज घिमिरेलाई सम्मानित गरिएको थियो भने रु. १ लाख नगदराशिको आरुणि संस्कृत शोधवृत्ति (रिसर्च फेलोशिप) उप–प्रा. गोविन्द घिमिरे (आकाश नीलम) र उप–प्रा. रोहिणीराज तिमिल्सिनालाई प्रदान गरिएको थियो ।
भदौ ३ गते काठमाडौंमा आयोजित मूल समारोहका प्रमुख अभ्यागत (प्रमुख अतिथि) प्रा.डा. पुरुषोत्तमाचार्य हुनुहुन्छ । नेपालमा जन्मेर हाल भारतको राजस्थान संस्कृत विश्वविद्यालयका प्राध्यापक रहनुभएका प्रा.डा. पुरुषोत्तमाचार्य संस्कृतका विशिष्टि विद्वान एवं प्रतिष्ठित आध्यात्मिक गुरु हुनुहुन्छ । विश्व संस्कृत दिवसका अवसरमा नेपालका सातै प्रदेशमा विभिन्न गुरुकुल तथा अन्य संस्थाहरूका तत्त्वावधानमा विभिन्न कार्यक्रम गरिने विश्व संस्कृत दिवस कार्यपरिषदले जानकारी दिएको छ ।
The post सातौँ विश्व संस्कृत दिवस मनाइँदै, प्रा. मुकुन्दशरण उपाध्यायलाई विशेष संस्कृत सम्मान first appeared on Khabar Breaking.
