फागुको रंगमा देश
२९ फागुन, काठमाडौं । फागुन शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइने फागु पर्व तथा वसन्तोत्सव आज देशका हिमाली एवं पहाडी जिल्लामा हर्षोल्लासका साथ मनाइँदै छ । वसन्त ऋतुको आगमनसँगै आपसी मेलमिलाप र सद्भावनाको सन्देश लिई आउने फागु पर्व आज परम्परागत रूपमा एकापसमा विभिन्न रंग र लोला खेली मनाइन्छ ।
रंगहरुको पर्व फागु आज काठमाडौं उपत्यकासहित पहाडी जिल्लाहरुमा हर्षोल्लासका साथ मनाइँदै छ । फागुको अवसरमा सरकारले आज सार्वजनिक बिदा पनि दिएको छ । तराईमा भने भोलि होली मनाउने चलन रहेको छ।
नेपालमा रहेका विदेशी पर्यटकले समेत आज काठमाडौँको वसन्तपुर, पोखराको लेकसाइड लगायतका ठाँउमा भव्य रूपमा फागु खेलेका छन् ।
असत्यमाथि सत्यको, अन्यायमाथि न्यायको र दुराचारमाथि सदाचारको विजय भएको खुसियालीमा मनाइने फागु पर्वमा सम्पूर्ण रिसराग परित्याग गरी प्रेमभाव र आत्मीयताका साथ आफन्तजन एवं साथीसङ्गीहरूसँग एकापसमा अबिर तथा रङ दलेर रमाइलो गर्ने परम्परा छ ।
सनातन हिन्दु संस्कृतिमा व्यक्तिमा ज्ञानको प्रसार गर्न, नैतिकताको पाठ सिकाउन, जिम्मेवारीको बोध गराउन र समाजमा लोक परम्पराको निर्माण गर्न अनेक कला, संंस्कृति र चाडपर्वको निर्माण भएको हुन्छ । सनातन संवतको सन्धिकाल अर्थात् जाँदै गरेको र आउँदै गरेको वर्षको बीचको सेरोफेरोमा पर्ने फागु पर्वमा सनातन समाजको हरेक आयामको उत्थान र विकास समेत दृष्टिगोचर हुन्छ ।
त्यस्तै , शिशिर ऋतु समाप्त भएर वसन्त ऋतु आउँदा मदनोत्सव, कौमुदी महोत्सव, वसन्तोत्सव मनाउने परम्परा रहिआएको छ । मदनोत्सव नै वसन्तोत्सव वा कुमुद महोत्सव हो । वसन्त ऋतुको आगमनको उत्सव नै वसन्तोत्सव हो । वसन्तोत्सव माघ शुक्ल पञ्चमी अर्थात् वसन्त पञ्चमीबाट सुरु हुन्छ । पूर्विय सनातन साहित्यमा पनि धेरै ठाउँमा मदनोत्सवको उल्लेख गरिएको छ ।
फागु प्रकृति पुनर्जागरणको पर्व हो: प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले स्वदेश तथा विदेशमा रहेका सम्पूर्ण नेपालीप्रति फागुपूर्णिमाको हार्दिक शुभकामना व्यक्त गरेका छन् ।
सामाजिक सञ्जाल फेसबुकबाट हर्ष र उमङ्गको यो पर्व वसन्तोत्सव र मदनोत्सवसमेत भएको उल्लेख गर्दै सबै नेपाली दाजुभाइ तथा दिदीबहिनीमा शुभकामना व्यक्त गरेका हुन् ।
फागुपूर्णिमा तथा वसन्त ऋतुको यो पूर्णिमालाई प्रकृतिको पुनर्जागरणको दिन मानिन्छ भन्दै शुभकामनामा प्रधानमन्त्री ओलीले शिशिरपछि आउने वसन्त ऋतुमा फूलहरू फुल्ने तथा चराहरूको चिरबिर आवाजले वातावरण रमाइलो बनाउने उल्लेख गरेका छन् ।
“फागुपूर्णिमालाई वसन्तोत्सव र मदनोत्सव पनि भनिन्छ । हाम्रो प्राचीन शास्त्र वेदमा चन्द्रमालाई मनका देवता भनिएको छ । मनमा हुने भावनात्मक उद्वेगले प्रकृति र पुरुष तत्व जागृत भएको र सृष्टि सहज भएको मानिन्छ– यस ऋतुमा सबै प्राणी र वनस्पति चञ्चल स्वभावमा हुने विश्वास गरिन्छ ,” प्रधानमन्त्रीले लेखेका छन्, “हर्ष र उमङ्गको क्रीडापर्व फागुपूर्णिमाको सबैलाई शुभकामना ! ह्याप्पी होली !”
